ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΚΥΗΣΗΣ: ΠΡΟΛΗΨΗ, ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ
Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μια πάθηση που χαρακτηρίζεται από αυξημένα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα. Η γλυκόζη προέρχεται από τις τροφές που καταναλώνουμε. Το πάγκρεας, ένα όργανο που βρίσκεται ακριβώς πίσω από το στομάχι, παράγει την ορμόνη ινσουλίνη. Η ινσουλίνη βοηθά τα κύτταρα του σώματος να απορροφήσουν τη γλυκόζη από το αίμα και να την χρησιμοποιήσουν για ενέργεια, λειτουργώντας ως “καύσιμο”. Ο διαβήτης εμφανίζεται όταν τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα αρχίζουν να αυξάνονται πάνω από το φυσιολογικό.
Ο διαβήτης κύησης είναι μια μορφή διαβήτη που εμφανίζεται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, συνήθως στο δεύτερο τρίμηνο. Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, ο πλακούντας παράγει ορμόνες που βοηθούν το έμβρυο να αναπτυχθεί. Αυτές οι ορμόνες κάνουν πιο δύσκολη τη δράση της ινσουλίνης στο σώμα, με αποτέλεσμα να αυξάνονται τα επίπεδα γλυκόζης (σακχάρου) στο αίμα.
ΠΟΙΕΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΕΧΟΥΝ ΑΥΞΗΜΕΝΟ ΚΙΝΔΥΝΟ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΗΣ ΚΥΗΣΗΣ;
Ο διαβήτης της κύησης είναι συχνός και συμβαίνει σε 4-8 % των κυήσεων. Κάθε έγκυος μπορεί να παρουσιάσει διαβήτη κύησης, αλλά μερικές γυναίκες έχουν αυξημένο κίνδυνο. Αυτές περιλαμβάνουν:
- Γυναίκες άνω των 25 ετών και ιδιαίτερα άνω των 35 ετών.
- Γυναίκες που είναι παχύσαρκες ή υπέρβαρες πριν την κύηση. Η παχυσαρκία σε γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας έχει σχεδόν τριπλασιαστεί τα τελευταία 30 χρόνια. Οι παχύσαρκες γυναίκες έχουν 4πλάσιο κίνδυνο ανάπτυξης διαβήτη κύησης, ενώ ο κίνδυνος σε αυτές με Δείκτη Μάζας Σώματος >40 είναι 9πλάσιος!
- Γυναίκες που έχουν υπερβολική αύξηση βάρους κατά τη διάρκεια της κύησης.
- Γυναίκες με ιστορικό προηγούμενης κύησης με διαβήτη. Σε αυτές τις γυναίκες, ο κίνδυνος αυξάνεται σε 30-80% σε επόμενη κύηση.
- Γυναίκες με ιστορικό προ-διαβήτη/ αντίστασης στην ινσουλίνη.
- Γυναίκες με ιστορικό κύησης με νεογνό άνω των 4 κιλών.
- Γυναίκες με ιστορικό ανεξήγητου εμβρυϊκού θανάτου.
- Γυναίκες με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών.
- Γυναίκες με οικογενειακό ιστορικό σακχαρώδους διαβήτη (γονείς ή αδέλφια) ή διαβήτη κύησης.
Οι γυναίκες που έχουν αυτούς τους παράγοντες κίνδυνου παρουσιάζουν διαβήτη της κύησης σε ποσοστό έως και 14%.
ΓΕΝΙΚΕΣ ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ
Οι υδατάνθρακες (ψωμί, αλεύρι, δημητριακά, φρούτα, ζάχαρη, μακαρόνια, ρύζι, πατάτες κλπ.) είναι απαραίτητοι για την ανάπτυξη του εμβρύου και δεν μπορούμε απλά να τους διακόψουμε για να πετύχουμε τον έλεγχο του σακχάρου. Στόχος της διατροφής είναι να διατηρεί το σάκχαρο στα φυσιολογικά επίπεδα χωρίς η έγκυος ή το έμβρυο να στερούνται. Έτσι λοιπόν μην ξεχνάτε να περιλαμβάνετε υδατάνθρακες σε όλα τα γεύματα που τρώτε. Αυτό βοηθάει στη διατήρηση του σακχάρου σε σταθερά επίπεδα μεταξύ των γευμάτων και έτσι αποφεύγονται οι μεγάλες διακυμάνσεις.
Τρώτε μια σταθερή ποσότητα υδατανθράκων σε κάθε πρωινό, μεσημεριανό και βραδινό. Μπορείτε να φάτε μέχρι 30γρ. υδατάνθρακα για πρωινό (2μερίδες), έως 45γρ. (3μερίδες) για μεσημεριανό και βραδινό και 15γρ. για τα σνακ σας. Αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να τρώτε τις ίδιες τροφές. Μόλις βρείτε την ποσότητα υδατανθράκων που μπορείτε να φάτε σε κάθε γεύμα, χωρίς να αυξηθεί το σάκχαρο πάνω από τα επιτρεπόμενα όρια, προσπαθήστε να τρώτε αυτή την ποσότητα κάθε φορά.
Παράδειγμα τροφών που ισοδυναμούν με 1μερίδα υδατάνθρακα:
- 1/3κούπας βρασμένο ρύζι ή μακαρόνια
- 1λεπτή φέτα ψωμί
- 1/4 μεγάλης πατάτας ή μια μικρή πατάτα βρασμένη
- 1ποτήρι γάλα
- 1/2 κούπα μαγειρεμένα φασόλια ή όσπρια
Τρώτε περισσότερα λαχανικά και τροφές με πολλές φυτικές ίνες. Λαχανικά όπως τα πράσινα φασόλια, μπρόκολο, κουνουπίδι, ντομάτες, καρότα έχουν πολλές φυτικές ίνες και χαμηλούς υδατάνθρακες. Αντίθετα λαχανικά όπως καλαμπόκι και αρακάς έχουν αρκετούς υδατάνθρακες και πρέπει να είμαστε προσεκτικοί με την ποσότητα που καταναλώνουμε. Τρώτε ολικής αλέσεως ψωμί, δημητριακά ή κράκερς.
Μην πίνετε χυμούς αλλά φάτε φρέσκα φρούτα. Μην ξεχνάτε να τρώτε πρωτεΐνη με χαμηλά λιπαρά σε κάθε γεύμα γιατί αυτές βοηθούν στο αίσθημα της πείνας, παρέχουν απαραίτητες θρεπτικές ουσίες και επιβραδύνουν την απορρόφηση των υδατανθράκων, μειώνοντας το σάκχαρο μετά το γεύμα.
Οργανώστε τα γεύματά σας
- Τρώτε 3 βασικά γεύματα και 2-3 σνακ κάθε μέρα. Προσπαθήστε να τρώτε ποικιλίες τροφών.
- Τρώτε κάθε 2-3 ώρες για να μην έχετε μεγάλες διακυμάνσεις στη γλυκόζη αίματος.
- Διαβάζεται προσεκτικά τις ετικέτες τροφίμων και προσπαθήστε να μετράτε την ακριβή ποσότητα που καταναλώνετε (π.χ 1κούπα ρύζι μετρημένο και όχι με το μάτι).
- Να τρώτε καθημερινά τουλάχιστον 2 μερίδες φρούτων και 3 γαλακτοκομικά προϊόντα.
Αποφεύγετε να χρησιμοποιείτε προϊόντα για διαβητικούς, όπως έτοιμα γλυκά, καθώς μπορεί να περιέχουν συντηρητικά που δεν είναι μελετημένα στην εγκυμοσύνη.
Η σωστή διατροφή είναι κρίσιμη για τη διαχείριση του διαβήτη κύησης. Με την κατανάλωση των κατάλληλων τροφών και την τήρηση ενός υγιεινού προγράμματος γευμάτων, μπορείτε να διατηρήσετε τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα σταθερά και να εξασφαλίσετε την υγεία σας και την υγεία του μωρού σας. Είναι πάντα καλή ιδέα να συμβουλευτείτε έναν ειδικό διατροφής ή τον γιατρό σας για προσωπικές συμβουλές διατροφής.
