Διατροφική Εκπαίδευση: Αλάτι – Μια Σύγχρονη Απειλή
Η Διάσταση του Προβλήματος
Σε παγκόσμιο επίπεδο, περίπου το ένα τέταρτο των ενηλίκων παρουσιάζει υψηλή αρτηριακή πίεση. Στην Ελλάδα, εκτιμάται ότι πάνω από το 25% του πληθυσμού εμφανίζει υπέρταση. Η υπέρταση αποτελεί μια νόσο του καρδιαγγειακού συστήματος και σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο για εγκεφαλικά και ισχαιμικά επεισόδια. Από διατροφικής άποψης, η κατανάλωση νατρίου αποτελεί τον πιο σημαντικό παράγοντα που επιβαρύνει την αρτηριακή πίεση.
Κατανάλωση Νατρίου και Συνιστώμενες Ποσότητες
Ο μέσος άνθρωπος στις δυτικού τύπου κοινωνίες καταναλώνει περίπου 3,4 γρ. νατρίου ημερησίως, ενώ η σύσταση του FDA (Οργανισμού Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ) για τους υγιείς ενήλικες είναι 2,4 γρ. και για τα άτομα με υψηλή πίεση μόλις 1,5 γρ. Για να το θέσουμε σε προοπτική, 6 γραμμάρια αλατιού (χλωριούχο νάτριο), που ισοδυναμεί με 1 κουταλάκι του γλυκού, περιέχουν περίπου 2,4 γραμμάρια νατρίου.
Πηγές Νατρίου στη Διατροφή μας
Μόνο το 10% της ημερήσιας κατανάλωσης αλατιού προέρχεται από το επιτραπέζιο αλάτι. Το υπόλοιπο προέρχεται από τα τρόφιμα. Τα περισσότερα συσκευασμένα τρόφιμα περιέχουν αλάτι στα συστατικά τους, το οποίο, εκτός από τη βελτίωση της γεύσης του προϊόντος, λειτουργεί και ως συντηρητικό. Έχει υπολογιστεί μάλιστα πως το 75% του νατρίου που παίρνουμε καθημερινά προέρχεται από τα επεξεργασμένα τρόφιμα.
Προσπάθειες της Βιομηχανίας Τροφίμων
Η σύγχρονη βιομηχανία τροφίμων προσπαθεί να δώσει λύση σε αυτό το πρόβλημα μέσω της μείωσης της περιεκτικότητας του αλατιού στα προϊόντα τους. Παρόλα αυτά, η προσωπική μας συνεισφορά στη μείωση της κατανάλωσης αλατιού είναι εξίσου σημαντική.
Απλοί Τρόποι Μείωσης της Κατανάλωσης Αλατιού
Χρήση Μπαχαρικών και Βοτάνων
Αντί για αλάτι στο μαγείρεμα, μπορούμε να χρησιμοποιούμε μπαχαρικά και βότανα. Ρίγανη, πιπέρι, και χυμός λεμονιού είναι μερικές καλές εναλλακτικές.
Χρήση Υποκατάστατων Αλατιού
Αντί για το κλασικό επιτραπέζιο αλάτι, μπορούμε να χρησιμοποιούμε υποκατάστατα όπως αυτά με κάλιο. Επιπλέον, μπορούμε να προσθέτουμε στο διαιτολόγιό μας τρόφιμα πλούσια ή εμπλουτισμένα σε κάλιο, το οποίο βοηθά τον οργανισμό να αποβάλλει το επιπλέον νάτριο. Μελέτες έχουν δείξει πως διατροφή πλούσια σε κάλιο, όπως η δίαιτα DASH (διατροφή πλούσια σε φρούτα, λαχανικά και γαλακτοκομικά προϊόντα χαμηλών λιπαρών, με ταυτόχρονα χαμηλά επίπεδα διαιτητικής χοληστερόλης, κορεσμένων και συνολικών λιπαρών), έχει αντιϋπερτασική δράση.
Περιορισμός Τροφίμων με Υψηλή Περιεκτικότητα σε Αλάτι
Σημαντική περιεκτικότητα σε αλάτι έχουν τα παστά τρόφιμα κάθε είδους, τα περισσότερα είδη τυριών, τα αλλαντικά, τα σνακ και οι έτοιμες σάλτσες. Επίσης, είναι καλό να περιορίζουμε την κατανάλωση επεξεργασμένου κρέατος (π.χ. μπέικον) και να αποφεύγουμε τα σάντουιτς ή τις πίτσες με τέτοια αλλαντικά ως γέμισμα.
Προσοχή στις Ετικέτες Τροφίμων
Στις ετικέτες τροφίμων, εκτός από την περιεκτικότητα σε αλάτι, προσέχουμε και την περιεκτικότητα σε μαγειρική σόδα (1 κουταλάκι γλυκού μαγειρική σόδα ισοδυναμεί με 1 γραμμάριο νατρίου), όπως και το συνηθισμένο ενισχυτικό γεύσης MSG (Γλουταμινικό μονονάτριο) που είναι πλούσια πηγή νατρίου. (Διαβάστε το σχετικό άρθρο εδώ.)
Η ενημέρωση και η εκπαίδευση σχετικά με τη σωστή διατροφή και την κατανάλωση αλατιού μπορούν να κάνουν τη διαφορά στην υγεία μας. Με απλά βήματα, μπορούμε να μειώσουμε την πρόσληψη νατρίου και να προφυλαχθούμε από σοβαρές παθήσεις, όπως η υπέρταση.
